Amacımız

 

Modern evrim teorisi biyolojik bilimlerin temel taşı konumunda olan ve bilim dünyasında yaygın olarak kabul edilen bir teori. Buna rağmen halk arasında tanınma ve kabul edilme oranı oldukça düşük. Bu özellikle Türkiye için böyle. Teorinin insanın günlük hayatıyla ilgili olabileceğini düşünenlerin oranı ise daha da düşük. Oysa özellikle son 40 yıldır organizmaların sosyal davranışlarının nasıl ortaya çıkabileceğinin açıklanmasında yoğun olarak evrimsel analizler kullanılıyor ve diğer organizmalar gibi insanın davranışının ve sosyal hayatının açıklanmasında da evrim teorisi önemli bir rol oynuyor. Kısacası evrim teorisinin bugün geldiği noktayla teorinin halk arasında tanınma şekli arasında büyük bir uçurum var.

  

Bu sebeple Charles Darwin'in doğumunun 200., doğal seçilim yoluyla evrim görüşünü ortaya attığı Türlerin Kökeni kitabının basılışının 150. yıldönümü olan 2009 yılında “İnsan Doğası ve Evrim” başlıklı bu Web sitesini kurmaya karar verdik. En genel anlamda amacımız kamunun bilimsel okuryazarlık düzeyinin artmasına katkıda bulunmak. Daha özel olarak bu özel yıldan başlayarak evrim teorisini herkesin anlayabileceği şekilde tanıtmayı, açıklayıcı potansiyelini ve uygulama alanları açısından önemini vurgulamayı amaçlıyoruz. Daha da özel olarak amacımız evrimsel yaklaşımın sadece milyonlarca yıl önce olup bitmiş olaylarla ve basit düzeydeki biyolojik süreçlerle ilgili konularda değil, günlük hayatta iç içe olduğumuz, insanı insan yaptığını düşündüğümüz, kısaca “insan doğası” dediğimiz konularda da açıklama potansiyeline sahip olduğunu göstermek. 

  

İnsan doğasının evrim teorisine dayalı bir çerçeve içinde biyoloji, psikoloji, antropoloji gibi disiplinlerin bulgularından yararlanarak incelenebileceği kabulünden yola çıkıyoruz. Ele alacağımız konuların içine işbirliği, rekabet, saldırganlık, dil, din, ahlak, kültür, eş seçimi, aile ve akrabalık ilişkileri, sosyal biliş, sosyal ilişkiler, duygular, akıl yürütme ve karar verme mekanizmaları vs. girecek. Bu konuları evrimsel perspektiften ele alan çalışmaları tanıtan yazılara bu sayfada yer vereceğiz. Bunların yanında nörobilim, bilişsel bilim, davranış genetiği, davranış ekolojisi, primatoloji, ekonomi, felsefe gibi alanlardan da yararlanacağız. Aynı zamanda evrim teorisinin bu farklı alanların bir araya getirilebilmesini sağlayacak en uygun kavramsal çerçeve olduğunu düşünüyoruz. 

  

Modern evrim teorisinin temel prensiplerini tanıtmak, en merak edilen sorulara ve tipik yanlış anlamalara açıklık getirmek sayfanın amaçlarından biri. Fakat evrim tamamlanmış bir teori değil. Darwin'in zamanından beri önemli değişiklikler geçirdi. Günümüzde yeni bulgular geldikçe değişmeye devam ediyor. Özellikle insan davranışına ve sosyal hayatına uygulanması bazan sert tartışmaları beraberinde getiriyor. Biz de bu alan içi tartışmaları, en son bulguları ve ortaya çıkan yeni yönelimleri ön plana çıkaran bir tutum izleyeceğiz.
  

Bilimin halka tanıtılmasının yanında bu sayfayı kurarken başka bazı yan amaçları da göz önüne aldık. Bunlardan biri bilimsel yöntemi ve bilimsel yaklaşımı tanıtmak, bu amaçla modern bilim felsefesinden yararlanmak. Bilim felsefesi son 50 yılda önemli değişiklikler geçirdi. Oysa özellikle evrim teorisinin bilimselliğiyle ilgili tartışmalarda hala eski bilim anlayışlarından yola çıkıldığını görüyoruz. Daha yeni yaklaşımlardan yola çıkanlar ise genellikle relativizmden başka savunulabilir bir görüş olmadığını, kabul gören bir bilimsel teorinin kabul görmeyen görüşlerden temelde bir üstünlüğü olamayacağını düşünüyorlar. Bilimsel yöntemle ilgili modern görüşlerden yola çıkarak relativizme düşmeden bilimsel teorilerin nasıl değerlendirilebileceği de bu sayfanın temalarından biri olacak.

 
Diğer bir amaç bilimsel konularda bir kamusal tartışma alanı oluşturmak. Bu özellikle Türkiye'de eksikliği hissedilen bir şey. Bilimsel gerçeklerin bilim adamlarının tekelinde olmadığına, bir tarafın aktaracağı ve diğer tarafın pasif olarak alacağı bir şey olmadığına, bilimin tartışılabilir olması gerektiğine, gerçeklere ampirik verilere dayalı rasyonel tartışma sonucunda ulaşılabileceğine ve toplumsal politikaların bu tür bir tartışma süreci sonucunda oluşacak uzlaşma ile belirlenmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu amaçla bu sayfayı bir tür kamusal tartışma alanı olarak kullanmayı, kendi fikirlerimizi tartışmaya sunmayı ve farklı fikirlere de yer vermeyi hedefliyoruz.